Thiền sư Trung Quốc

Bồ-đề-đạt-ma đến Huệ Năng Bồ-đề-đạt-ma Huệ Khả Tăng Xán Đạo Tín Hoằng Nhẫn, Pháp Dung Huệ Năng,Thần Tú, Huệ An Hành Tư, Hoài Nhượng Huyền Giác, Huệ Trung, Thần Hội Ngưu Đầu Thiền Pháp Dung, Trí Nham, Tuệ Phương Pháp Trì , Trí Oai, Tuệ Trung Huyền Tố, Đạo Khâm, Ô Khòa Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư Hi Thiên Đạo Ngộ, Duy Nghiễm Bảo Thông, Thiên Nhiên Sùng Tín , Đàm Thạnh, Đạo Ngô Đức Thành, Vô Học Đức Sơn, Thiện Hội Thạch Sương, Lương Giới Nghĩa Tồn, Nham Đầu, Thuý Nham Vân Môn, Huệ Lăng, Huyền Sa Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng Mã Tổ Hoài Hải, Nam Tuyền, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, Bảo Triệt Triệu Châu, Quy Sơn Hoàng Bá, Vô Ngôn Thông Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần Lâm Tế tông Lâm Tế, Huệ Nhiên, Hưng Hoá Đại Giác, Huệ Ngung ,Diên Chiểu Tỉnh Niệm, Thiện Chiêu, Quy Tỉnh Thạch Sương, Huệ Giác, Pháp Viễn Hoàng Long phái Huệ Nam, Tổ Tâm, Chân Tịnh Ngộ Tân, Duy Thanh Dương Kì phái Dương Kì, Thủ Đoan, Pháp Diễn Viên Ngộ, Phật Nhãn, Phật Giám Đạo Ninh, Đại Huệ, Thiệu Long Đức Quang, Đàm Hoa , Hàm Kiệt , Tổ Tiên Huệ Khai, Sư Phạm , Tổ Khâm Nguyên Diệu, Trung Phong, Thiên Nham Thời Uỷ, Chính Truyền Mật Vân, Viên Tu, Viên Tín Đạo Mân, Thông Tú, Thông Dung Tào Động tông Động Sơn, Tào Sơn, Đạo Ưng Long Nha, Đạo Phi, Quán Chí Duyên Quán, Cảnh Huyền, Nghĩa Thanh Đạo Khải, Tử Thuần, Tự Giác Pháp Thành, Chính Giác, Thanh Liễu Nhất Biện, Huệ Huy, Tông Giác Trí Giám, Minh Quang, Như Tịnh Hành Tú, Đức Cử, Vân Tụ Phúc Dụ, Tuệ Kinh, Viên Trừng Nguyên Lai, Nguyên Kính, Nguyên Hiền Minh Tuyết, Minh Phương, Đạo Bái Đạo Thịnh, Đạo Ngân, Tịnh Chu Tịnh Nột, Tịch Oánh, Đại Tâm Tịnh Phù, Trí Giáo, Hưng Thù, Hưng Long Quy Ngưỡng tông Linh Hựu Huệ Tịch, Trí Nhàn, Linh Vân Quang Dũng, Tây Tháp, Văn Hỉ Huệ Thanh, Tư Phúc, Toàn Phó Thanh Nhượng Vân Môn tông Văn Yến, Ba Lăng, Trừng Viễn Trí Môn, Tuyết Đậu, Thảo Đường Nghĩa Hoài, Phật Ấn, Tông Bản Hoài Thâm Pháp Nhãn tông Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích Đức Thiều, Diên Thọ, Đạo Tế Vĩnh An , Văn Thắng Không tông phái Trí Nghĩ, Hàn Sơn, Thập Đắc, Phong Can Bố Đại, Đạo Tế , Hám Sơn Thiền sư ni Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Diệu Tống Cư sĩ Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy, Bàng Cư Sĩ Bùi Hưu, Trương Chuyết Tú Tài, Tô Đông Pha

Sư họ Mã, quê ở huyện Thập Phương. Tương truyền rằng sư có những dấu hiệu đặc biệt của Thánh nhân (Ba mươi hai tướng tốt): mắt sáng như hổ và dáng đi như trâu, lưỡi dài chạm mũi và dưới gan bàn chân có hình bánh xe.

Lúc nhỏ, sư vào chùa La Hán xin xuất gia với Hoà thượng Đường ở Từ Châu, sau thụ giới cụ túc ở Du Châu. Sau, sư đến Hoành Nhạc sống viễn li và ngày ngày tu tập thiền định. Cũng tại núi này, sư gặp Thiền sư Nam Nhạc Hoài Nhượng, cùng tham vấn Hoài Nhượng với sư có 6 người, riêng sư được truyền tâm ấn

Sự ngộ đạo và cơ phong siêu việt của Mã Tổ đã được các vị thiền tổ tiên đoán trước:

Tây Thiên Bát-nhã Đa-la huyền ký với Đạt-ma rằng:

- Chấn Đán (Trung Hoa) tuy rộng nhưng không có đường riêng, cần mượn đường dưới chân con cháu mà đi. Vàng khó mở miệng một hạt thóc. Cùng bồi dưỡng La-hán tăng ở mười phương.

Lại Lục Tổ nói với hòa thượng Hoài Nhượng rằng:

- Về sau Phật pháp do bên ông đấy. Ngựa non đạp chết người thiên hạ.

Sư bắt đầu xiển dương ở núi Phật Tích ở Kiến Dương, sau đó dời đến Lâm Xuyên, kế đến là Cung Công sơn ở Nam Khang. Niên hiệu Đại Tịch, trụ trì ở chùa Khai Nguyên tại Chung Lăng. Nguyên soái Lộ Tự Cung nghe nói danh sư rất mến mộ, tự mình lãnh hội tông chỉ, do đó học giả bốn phương đua nhau đến tham vấn, tụ hội dưới tòa.

Cảnh Đức Truyền đăng lục kể câu chuyện sau về cách hoằng hoá của sư và Thạch Đầu Hi Thiên (Thích Thanh Từ dịch):

Đặng Ẩn Phong đến từ biệt sư. Sư hỏi đi đâu, Ẩn Phong nói đi gặp Thạch Đầu. sư nói: "Đường Thạch Đầu trơn." Ẩn Phong nói có cây gậy tuỳ thân, không sao. Ẩn Phong đến gặp Thạch Đầu, dộng cây gậy xuống đất hỏi: "Ấy là tông chỉ gì?" Thạch Đầu nói: "Trời xanh! Trời xanh!" Ẩn Phong không biết trả lời sao, về thuật lại cho sư. Sư khuyên Ẩn Phong trở lại Thạch Đầu, nếu Thạch Đầu lại nói "Trời xanh" thì chỉ nên khịt mũi "Hư! Hư!". Ẩn Phong nghe lời, đến Thạch Đầu, dộng gậy, lại hỏi như trước. Lần này Thạch Đầu chỉ khịt mũi "Hư! Hư!" Ẩn Phong không đáp được, lại trở về thuật lại, sư nói: "Ta đã bảo ngươi đường Thạch Đầu trơn."Có vị tăng đến hỏi sư: "Thế nào được ngộ Đạo?" sư đáp: "Ta sớm chẳng ngộ Đạo." Tăng lại hỏi: "Thế nào là ý Tổ sư từ Ấn Độ sang?" sư liền nắm cây gậy đập và nói: "Nếu ta không đánh ngươi, các nơi sẽ chê ta."

Lịch sử Thiền tông còn nhắc nhở những câu trả lời đặc biệt của Mã Tổ về "Phật là gì?" Những cuộc pháp chiến lừng danh của sư với cư sĩ Bàng Uẩn được ghi lại trong Bàng cư sĩ ngữ lục. Các mẫu chuyện về Mã Tổ phần lớn được ghi trong Giang Tây Đạo Nhất Thiền sư ngữ lục.

Sư có 139 đệ tử đắc pháp, mỗi người đều là tông chủ của một phương, phương tiện thiện xảo rất mạnh mẽ.